24 Ocak 1732 Paris doğumlu ünlü Fransız oyun yazarı Pierre-Augustin Caron de Beaumarchais, Le Barbier de Séville (Seville Berberi) ve Le Mariage de Figaro (Figaro'nun Düğünü) isimli olağanüstü iki entrika komedisinin yazarıdır. Serinin üçüncü eseri La Mère coupable (Suçlu Anne) ise üçlemenin diğer iki eserinin başarısına ulaşamamıştır.
Beaumarchais, entrikacı uşak karakterinin mucidi olmamasına rağmen, oyunlarının kahramanı olan Figaro karakteri, bu türün en bilinen ve anımsanan ismi olmuştur. Uşağın becerikliliği ve kurnazlığı, Beaumarchais tarafından sınıf odaklı bir üslup ile başarıyla tasvir edilmiştir. Le Barbier de Séville'in prömiyeri 1775'te Paris'te yapıldı. Bir yıl sonra da Londra'da İngilizce prömiyeri icra edildi ve bunu diğer Avrupa ülkelerindeki performanslar izledi. Séville Berberi isimli yapıtı ünlü İtalyan besteci Gioacchino Rossini'nin popüler operasına temel teşkil etmiştir. Çok hızlı beste yapmakla nam yapmış olan Rossini, bu eseri üç haftadan kısa bir zamanda bitirmiştir. Beaumarchais'nin ikinci eseri Figaro'nun Düğünü ise Mozart'ın 1786 tarihli operası Le Nozze di Figaro'ya ilham verirken, aristokrat ayrıcalığını açıkça eleştirmiş ve bir biçimde 1789 Fransız İhtilali öncesi toplumsal ayaklanmaların sinyallerini vermiştir. Eser ilk başta sansüre takılmasa da kısa süre sonra XVI. Louis tarafından yasaklandı. Kraliçe Marie-Antoinette'in muhalefetine rağmen oyun Kral'ın memnuniyetsizliği nedeniyle 1784'e kadar seyirci ile buluşamadı. Nihayet Beaumarchais'nin birkaç revizyonu sonrası 1784'te prömiyer yapıldı ve büyük bir ilgi gördü, hatta aristokrat izleyiciler arasında bile oldukça popülerdi. İki yıl sonra Viyana'da Mozart aynı oyunun konusunu temel alan operası Le Nozze di Figaro'nun prömiyerini yaptı. Üçlemenin son oyunu La Mère coupable, prömiyerini 1792'de Paris'te yaptı. Ünlü Fransız oyun yazarı Molière'in anısına Beaumarchais La Mère coupable oyununa, "Diğer Tartuffe" şekilnde ikinci bir isim verdi.
Beaumarchais'nin Figaro oyunları üçlemesinde yer alan Figaro ve Kont Almaviva, büyük olasılıkla Beaumarchais'nin İspanya seyahatlerinde tasarladığı iki karakterdir, üç oyunda da mevcutlardır ve Fransız İhtilalinin öncesinde, esnasında ve sonrasında sosyal tutumlardaki değişimin bir göstergesidirler. Her üç Figaro oyunu da büyük bir başarı yakalamıştır ve bugün hala tiyatrolarda ve operalarda sık sık gösterime girmektedir.
Gençlik Yılları
Beaumarchais’in hayatı da aynı eserlerinde olduğu gibi tartışma, macera ve entrikalarla doluydu. Paris'li bir saatçinin oğlu olarak dünyaya gelen Beaumarchais, bir mucit ve müzik öğretmeni olarak Fransız toplumunda hızla yükseldi ve XV.Louis'nin hükümdarlığı sırasında diplomat ve casus olarak çeşitli roller üstlenerek önemli bir servet kazandı. Ailesi aslen Huguenot olsa da, Nantes Fermanının iptali ve onu izleyen yıllarda Protestanlara karşı artan zulüm dolayısıyla Katolik oldu. Gençliğinde babasından saatçilik mesleğini öğrenen Beaumarchais ayrıca müzik yeteneği sayesinde yeni bir sistem geliştirerek müzik öğretmeni olarak Fransa kralı Kral XV. Louis’nin kızlarına sarayda ders verdi. 1755'te Beaumarchais, Madeleine-Catherine Aubertin ile tanıştı ve ertesi yıl onunla evlendi. Bu Beaumarchais'in saraydaki itibarını güvenceye almasına yardım etti ve ilerleyen dönemde saatçiliği bıraktı. Evliliğinden kısa bir süre sonra karısına ait bir arazinin adı olan "le Bois Marchais" ismini soyadı olarak benimsedi, artık adı "Pierre-Augustin Caron de Beaumarchais" olmuştu. İsminin bu halinin daha aristokrat olduğuna inanıyordu ve aynı zamanda ayrıntılı bir arması benimsedi.
Amerikan Bağımsızlık Savaşı
Amerikan bağımsızlığının ilk Fransız destekçisi ünvanına da sahip olan Beaumarchais, Amerikan Bağımsızlık Savaşı esnasında isyancılar ile Fransız hükümeti arasındaki lobi faaliyetlerinde önemli roller üstlendi. Beaumarchais, Fransa'nın 1778'de savaşa resmen girişinden önceki yıllarda isyancılara silah ve mali yardım sağlamak için Fransız ve İspanyol hükümetlerinden gelen gizli yardımları yönetti. Beaumarchais ayrıca 1789 Fransız İhtilalinin ilk safhalarında da yer aldı, hapse düştü, ancak eski bir metresinin yardımı ile serbest bırakıldı.
Voltaire'i Yaşatma Çabası
Beaumarchais hakkındaki bir ilginç bilgi de ünlü Fransız yazar ve düşünür Voltaire ile ilgili çalışmalarıdır. Voltaire'in 1778'de ölümünden kısa bir süre sonra Beaumarchais, birçoğu Fransa'da yasaklanmış olan eserlerini yayınlamaya başladı. 1779'da yayıncı Charles-Joseph Panckoucke'dan Voltaire'in birçok yazısının haklarını satın aldı. Fransız sansüründen kaçınmak içinse Almanya'nın Kehl kentinde matbaa kurdu. Ve bu kişisel girişimleriyle 1783 ve 1790 yılları arasında Voltaire'e ait yetmiş cilt eser yayımlandı. Sonuçta girişimi bir finansal başarısızlıkla sonuçlansa da, Beaumarchais'nin olağanüstü çabaları ile Voltaire'ın muhtemelen yokolup gidecek pek çok eseri korunmuş oldu.
Comments