G7, G8, G10, G20 ve G24 kısaltmalarını pek çok kez duymuşsunuzdur. Peki bu grupların açılımları ve amaçları nedir, inceleyelim.
Öncelikle G7; "Group of Seven” yani sanayileşmiş yedi ülkeden oluşan grubu temsil eder. Rusya'nın Ukrayna'dan Kırım'ı ilhak edilmesi nedeniyle çıkarıldığı 2014 yılına kadar G8 (Group of Eight) olarak biliniyordu. G7 gayriresmi bir bloktur ve zorunlu kararlar almaz, bu nedenle liderlerin zirvenin sonundaki beyanları bağlayıcı değildir.
G7 neden yaratıldı?
Yaklaşık yarım asır önce, siyasi liderlerin küresel ekonomi, güvenlik ve enerji de dahil olmak üzere çok çeşitli konularda fikir alışverişinde bulunmaları için yıllık bir toplantı biçiminde kurgulanan G7'nin temelleri atıldı. Fransa, İtalya, Japonya, Birleşik Krallık, Amerika Birleşik Devletleri ve Batı Almanya 1975'te anti-komünist güçler olarak Altılı bir Grup oluşturarak, OPEC petrol ambargosu sonrasında enflasyon ve ekonomik durgunluk gibi endişeleri tartışmak için bir araya geldiler. Ertesi yıl Kanada da onlara katıldı. Sovyetler Birliği'nin 1991'de çöküşünden sonra Rusya 1998 yılında gruba katıldı ve dahil edilmesi Doğu ve Batı arasında bir işbirliği sinyali anlamına geliyordu.
Grupta bugün ABD, İngiltere, Almanya, Kanada, Japonya, Fransa ve İtalya yer alır. Bu ülkeler yani G7 ülkeleri, küresel GSYİH'nın %40'ını ve dünya nüfusunun %10'unu temsil etmektedir. Avrupa Birliği, esasen 1977'den beri G7 çalışmalarına katılıyor ve en son 2019'daki G7 Zirvesinde Avrupa Komisyonu Başkanı Jean-Claude Juncker ve Avrupa Konseyi Başkanı Donald Tusk tarafından temsil edildi. AB resmi üye statüsüne sahip olmamasına rağmen, bugüne dek gündemdeki tüm siyasi tartışmalara kademeli olarak dahil edilmiştir.
Rusya neden G8'den atıldı?
G7 liderleri tarafından “Ukrayna'nın egemenliğinin ve toprak bütünlüğünün ihlali” olarak görülen Kırım'ı ilhakı sonrası 2014 yılında alınan kararla Rusya G8'den atıldı. Dönemin Başkanı Barack Obama ve diğer liderler Mart 2014'te Lahey Bildirgesi başlıklı ortak bir bildiride, Rusya'nın Sochi kentinde o yıl yapılması planlanan toplantıyı iptal edeceklerini açıkladılar. Açıklama, “Bu koşullar altında, planlanan Sochi zirvesine katılmayacağız. Rusya izlediği yolu değiştirene ve G8 tekrar anlamlı bir tartışma zeminine geri gelene kadar zirveye katılımımızı askıya alacağız" şeklindeydi.
Zirveye gitmeden birkaç gün önce Beyaz Saray'da gazetecilere konuşan Donald Trump, Rusya'nın G7 grubuna tekrar katılmasına izin verilmesi gerektiğini söyledi. “Bence Rusya'yı içeri almak çok daha uygun. G8 tekrar oluşmalı çünkü konuşulan ve tartışılan pek çok konunun Rusya ile ilgisi var” dedi.
G7 ve G20 arasındaki fark nedir?
Benzer isimleri ve benzer işlevleri olsa da, G7 temel olarak siyasetle ilgili, G20 ise küresel ekonomiye odaklanan ve daha geniş tabanlı bir gruptur. “Finansal Piyasalar ve Dünya Ekonomisi Zirvesi” olarak da bilinir ve küresel GSYİH'nın %80'ini temsil eder.
1997-1998'de Asya mali krizinin yaşanmasından sonra, 1999 yılında kurulan G20, maliye bakanları ve merkez bankası yöneticilerinin bir toplantısı olarak başladı. Ancak, 2008 mali krizine bir yanıt olarak G20, devlet düzeyine yükseltildi. Toplantı ve görüşmelerde Arjantin, Avustralya, Brezilya, Kanada, Çin, Fransa, Almanya, Hindistan, Endonezya, İtalya, Japonya, Meksika, Rusya, Suudi Arabistan, Güney Afrika, Güney Kore, Türkiye, İngiltere, ABD ve Avrupa Birliği'nden liderleri bir araya getiriyor.
Japonya tarafından düzenlenen ilk G20 zirvesi niteliğindeki 2019 Osaka zirvesi, dünya ekonomisinin çoğunluğunu temsil eden G20'nin 14. toplantısıydı ve 28-29 Haziran 2019'da Osaka'daki Uluslararası Fuar Merkezi'nde yapıldı.
G10 nedir?
G10, 'On Grubu' anlamına gelir ancak dünyada önde gelen 11 sanayi ülkesinden oluşan bir gruptur; Belçika, Kanada, Fransa, Almanya, İtalya, Japonya, Hollanda, İsveç, İsviçre, İngiltere ve Amerika Birleşik Devletleri. Bu ülkeler ekonomik, parasal ve finansal konuları tartışmak için yıllık olarak toplanırlar.
G10 ilkelerinin özü, tüm katılımcıların "Genel Borçlanma Düzenlemelerine" (GAB - General Agreements to Borrow) bağlı olmasıdır. Bu, üye ülkeler arasında oluşturulmuş ve Uluslararası Para Fonunun bir üye ülkenin borçlanma ihtiyaçlarını tam olarak karşılayamaması durumunda, alternatif olarak kullandırılabilecek bir borçlanma düzenlemesidir. G10 üyesi olmayan ülkeler de belirli koşullar altında borç alabilme şansları vardır.
GAB, 1962'de çekirdek G10 katılımcıları tarafından hazırlandı ve oluşturuldu. 1964'te İsviçre'nin katılımıyla yapı güçlendi ancak G10'un adı değişmeden aynı şekilde kaldı. 1971 senesindeki G10 zirvesinde üyeler, sabit döviz kuru sistemini dalgalı döviz kuru ile değiştiren Bretton Woods Sisteminin çöküşünün ardından Smithsonian Anlaşması oluşturmak için bir araya geldiler.
Bahsi geçen ülkelerin her birinden maliye bakanları ve merkez bankası yöneticileri, Uluslararası Para Fonu ve Dünya Bankası'nın yıllık toplantılarıyla bağlantılı olarak üye ülkeleri, ticaret ve küresel ekonomiyi etkileyen finansal ve para politikalarını tartışmak üzere toplanırlar.
Ve son olarak G24
G24, Dünya Bankası ve IMF'de en etkili olan gelişmekte olan ülkeleri içeren gruptur. Hindistan, Arjantin, Brezilya, Meksika ve Güney Afrika gibi G20 ülkelerini ve ayrıca Mısır, İran, Nijerya, Venezuela ve bir dizi başka ülkeyi içerir. Başlangıçta kurucu üye devletlerin sayısına göre G24 olarak isimlendirilmiş olmasına rağmen, şu anda 28 üyeye sahiptir.
Comments