Bu ince ancak 70 metre uzunluğundaki kumaş şeridi, Avrupa'nın şekillenmesine yardımcı olan önemli bir tarihi olayı tasvir etmekte.
Musée de la Tapisserie de Bayeux’de sergilenme olan bu paha biçilmez eser, adeta bir resimli roman gibi. Tarihin en önemli savaşlarından biri olan Hastings Muharebesinde William ve Harold'un İngiliz tacı için nasıl çarpıştığının büyüleyici hikayesini anlatıyor. Hikaye Londra'da başlıyor. Açılış sahnesinde İngiltere Kralı Edward sarayında tahtında oturur vaziyette betimlenmiş. Bilindiği üzere çocuğu olmayan Kral Edward'ın Ocak 1066'da ölümüyle taht varisleri arasında mücadele başlayacaktır. Edward'ın ölümünden kısa bir süre halefi, İngiliz aristokratlarının en zengin ve en güçlüsü olan Wessex Kontu Harold Godwinson, kral seçilir ve taç giyer. Normandiya Dükü William ise Kral Edward tarafından kendisine tahtın vaat edildiğini ileri sürer ve çatışma başlar.
Kilim, cahil bir köylünün bile neler olduğunu anlayabileceği kadar gerçekçi hazırlanmış. Latince başlıklar ana karakterleri ve kilit olayları güçlü bir biçimde gözler önüne sermekte. Eserin yünlü keten kumaş üzerine kısımlar halinde işlenmiş ve işlendikten sonra birleştirilmiştir. İki tür işlemesi bulunmaktadır. Arka dikiş tekniğiyle resmedilen şeklin ana hatları oluşturulurken, şekillerin içleri daha sonra doldurulmuştur. Kullanılan ana renkler toprak rengi, mavi, yeşil ve az miktarda siyahtır. Sonraki dönemlerde yapılan restorasyonlar açık sarı ve turuncu renklerde yapılmıştır. Norman istilası döneminde armacılık gelişmediği için şövalyelerin kalkanlarında bağlı bulundukları kraliyet ailesini temsil eden simgeler bulunmamaktadır.
Kilimin en önemli kısmı, William liderliğindeki Fransa'nın işgalci Normanları ile Harold yönetimindeki İngiliz Anglo-Sakson ordusu arasında geçen Hastings Muharebesidir. Son derece büyük vahşetin yaşandığı, 14 saat süren bir savaştır. At sırtında şövalyelerin çarpışması, piyadelerin kılıç mücadelesi ve okçuların ok yağmuru savaş alanının cesetlerle dolmasına yol açar. Tarihçilere göre Harold atından düşer. Adamlarına bağırmak için siperliğini kaldırır, ancak o anda Harold bir düşman okuyla vurulur, üstelik tam gözünden. Sonrasında da bir atlı Harold'a kılıcıyla son darbeyi vurur.
İşte böylelikle Kral Harold savaş alnında öldürülür. Savaşı William kazanır ve Normanlar İngiltere'yi yönetecektir. O zamana kadar "Piç William" olarak bilinen bu gayrimeşru çocuk, artık "Fatih William" olarak ün salacaktır. Maalesef Bayeux kilimi burada biter, çünkü final sahnesi kayıptır, tarihe kaybolup gitmiştir.
Ama hikayenin geri kalanını biliyoruz. William Londra'ya yürür, tahtı alır ve (İngilizce bilmese de) İngiltere kralı olur. Bu olay İngiltere ve Fransa arasındaki 400 yıllık çatışma sürecini başlatmış olur. Ancak, iyi tarafından bakarsak, İngiltere'nin Normanlar tarafından fethi bu ülkeyi Avrupa ana akımına sokar. İngiltere, Bayeux kilimi üzerinde yer alan olaylar nedeniyle istikrarlı bir hükümete sahip, Avrupa'nın geri kalanıyla temasta olan ve sonunda büyük bir Avrupa gücü olmasına yarayacak şansı yakalar.
Ve bugün bizler bu değerli belgenin önünden yavaş yavaş yürürken yaklaşık bin yıl önceki o önemli tarihi olayları bir film gibi izleyebiliriz.
Comments